Zrównoważony rozwój to termin, który na przestrzeni ostatnich lat zyskał na bardzo znaczącej popularności. Tym niemniej, wielu ludzi wciąż nie jest pewnych, co on oznacza. Postaram się wyjaśnić to w najbardziej przystępny sposób.
Czym jest zrównoważony rozwój?
Zrównoważony rozwój to idea zapewniająca równowagę pomiędzy ekonomicznymi celami a ochroną środowiska naturalnego i społecznymi potrzebami. Jest to nauka o zarządzaniu zasobami, tak by spełniały bieżące potrzeby, nie zagrażając jednocześnie możliwościom zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Definicja zrównoważonego rozwoju, która najczęściej pojawia się w literaturze i na platformach naukowych pochodzi z raportu ONZ „Nasz Wspólny Świat” z 1987 roku. Mówi ona, że zrównoważony rozwój to taki rozwój, który satysfakcjonuje potrzeby obecne bez ograniczania możliwości zaspokojenia potrzeb przez przyszłe pokolenia.
Zrównoważony rozwój opiera się na trzech aspektach: ekonomicznym, ekologicznym i społecznym. Te trzy elementy są ze sobą ściśle powiązane i żaden z nich nie może być ignorowany przy podejmowaniu decyzji o rozwoju. Stąd też znane jest inne określenie tej koncepcji, mianowicie „trójwymiarowy rozwój” czy „rozwój 3D”.
Historia i pochodzenie pojęcia zrównoważonego rozwoju
Termin „zrównoważony rozwój” po raz pierwszy pojawił się w 1987 roku w raporcie „Nasz wspólny świat”, przygotowanym przez Międzynarodową Komisję Środowiska i Rozwoju ONZ. Często jest też nazywany Raportem Brundtland, na cześć norweskiej premier Gro Harlem Brundtland, która przewodniczyła Komisji.
Jednak zanim pojęcie to zyskało ogólnoświatową popularność, koncepcje z nim związane były już przedmiotem zainteresowania różnych grup naukowych. Już w latach 60. i 70. XX wieku zaczęto zauważać, że niewłaściwe zarządzanie zasobami naturalnymi może prowadzić do katastrof ekologicznych, które zagrażają długoterminowemu rozwojowi społeczeństwa.
W 1972 roku odbyła się pierwsza konferencja ONZ na temat człowieka i środowiska, która była preludium do stworzenia pojęcia zrównoważonego rozwoju. Konferencja ta doprowadziła do powstania Programu Środowisko Narodów Zjednoczonych (UNEP), który stał się platformą do dalszych dyskusji na temat ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Ona to, a także obserwacja skutków niekontrolowanego rozwoju przemysłu, znalazły odzwierciedlenie w raporcie z 1987 roku, który uformuł pojęcie, które dziś znamy jako zrównoważony rozwój.
Przykłady działań promujących zrównoważony rozwój
Na całym świecie możemy obserwować różnego rodzaju działania wpisujące się w ideę zrównoważonego rozwoju. Rozpocznijmy od samych Narodów Zjednoczonych, które w 2015 roku przyjęły 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Stanowią one globalną agendę dla wszystkich krajów, które dążą do poprawy jakości życia i ochrony naszej planety.
Na poziomie krajów i społeczności lokalnych wiele działań związanych ze zrównoważonym rozwojem ma charakter recyklingu, zastąpienia zasobów nieodnawialnych zasobami odnawialnymi, upowszechnienia technologii czystych, promowania zdrowego stylu życia, tworzenia zielonych miejsc pracy, propagowanie energii odnawialnej, zagregowania odpadów i usuwania emisji szkodliwych substancji.
Na poziomie indywidualnym, aktywności możemy podzielić na te dotyczące zmniejszenia własnego wpływu na środowisko (takie jak segregacja odpadów, oszczędzanie energii, użytkowanie publicznego transportu), oraz te dotyczące aktywnego wpływania na lokalną społeczność i jej relacje ze środowiskiem naturalnym (udział w lokalnych inicjatywach, edukacja środowiskowa, działanie na rzecz zachowania różnorodności biologicznej). Są to tylko niektóre przykłady, jak możemy wpływać na zrównoważony rozwój na różnych poziomach.
Choć wyzwania stojące przed zrównoważonym rozwojem są poważne, można też dostrzec wiele powodów do optymizmu. Coraz więcej ludzi, społeczności, miast, krajów i organizacji międzynarodowych podejmuje wysiłki na rzecz osiągnięcia trwałego równowagi między potrzebami ekonomicznymi, ekologicznymi i społecznymi. To daje nadzieję na przyszłość, gdzie zrównoważony rozwój nie jest już tylko koncepcją, ale codzienną rzeczywistością.
